Rajkot Railway Division Important Initiative: ઊર્જા કાર્યક્ષમતાના પગલાંથી રાજકોટ ડિવિઝને ₹૨૪.૨૦ લાખની નોંધપાત્ર બચત કરી
Rajkot Railway Division Important Initiative: રાજકોટ રેલવે ડિવિઝન દ્વારા ઊર્જા સંરક્ષણ અને પર્યાવરણીય સ્થિરતાની દિશામાં મહત્વપૂર્ણ પહેલ
રાજકોટ, ૧૯ ઓક્ટોબર: Rajkot Railway Division Important Initiative: પશ્ચિમ રેલવેના રાજકોટ ડિવિઝન દ્વારા ઊર્જા સંરક્ષણ અને પર્યાવરણીય સ્થિરતાને પ્રોત્સાહન આપવાના ઉદ્દેશ્યથી અનેક પ્રભાવી અને નવીન પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. ડિવિઝન પોતાના નેટવર્કમાં વીજળીનો વપરાશ ઘટાડવા, ઓપરેશનલ કાર્યક્ષમતા વધારવા તથા પર્યાવરણ-અનુકૂળ ટેકનોલોજી અપનાવવા માટે સતત પ્રયાસશીલ છે. આ પહેલ ભારતીય રેલની હરિત અને ટકાઉ વિકાસ નીતિને અનુરૂપ છે અને સ્વચ્છ, હરિત ભવિષ્ય પ્રત્યે ડિવિઝનની દૃઢ પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે.
રાજકોટ ડિવિઝનના જનસંપર્ક વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલ પ્રેસ વિજ્ઞપ્તિ અનુસાર, ઊર્જા કાર્યક્ષમતા વધારવાની દિશામાં કુલ ૧૩૮૯ KWp ક્ષમતાના રૂફટોપ સોલર પાવર પ્લાન્ટ ડિવિઝનના વિવિધ સ્ટેશનો અને સેવા ભવનો પર સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે. વર્ષ ૨૦૨૫-૨૬ (એપ્રિલથી સપ્ટેમ્બર) દરમિયાન આ પ્લાન્ટ્સ દ્વારા ૩,૭૭,૪૩૨ યુનિટ (KWH) સૌર ઊર્જાનું ઉત્પાદન થયું, જેનાથી અંદાજે ₹૨૪.૨૦ લાખની બચત થઈ છે.
ઊર્જા સંરક્ષણના ક્ષેત્રમાં ટેકનિકલ સુધારાના ભાગરૂપે ડિવિઝનમાં ૨,૭૧૦ ઊર્જા-કાર્યક્ષમ બ્રશલેસ ડાયરેક્ટ કરંટ (BLDC) પંખા લગાવવામાં આવ્યા છે, જે પરંપરાગત પંખાઓની સરખામણીમાં આશરે ૪૦% ઓછી વીજળીનો ઉપયોગ કરે છે. આ સાથે જ, સ્ટેશનો, ઓફિસો અને સેવા ભવનોમાં ૩૯,૮૫૦થી વધુ એલઈડી ફિટિંગ્સ લગાવીને લાઇટિંગ વ્યવસ્થાને સંપૂર્ણપણે ઊર્જા-કાર્યક્ષમ બનાવવામાં આવી છે. આ પ્રયાસોથી વીજળી વપરાશ અને જાળવણી ખર્ચમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે.
મુસાફરોની સુવિધા અને ઊર્જા કાર્યક્ષમતાને ધ્યાનમાં રાખીને દ્વારકા, જામનગર, રાજકોટ ભક્તિનગર, વાંકાનેર, સુરેન્દ્રનગર અને લખતર સહિતના મુખ્ય સ્ટેશનોના વાતાનુકૂલિત પ્રતીક્ષાલયોમાં (વેઇટિંગ રૂમ્સમાં) સ્ટાર-રેટેડ ઇન્વર્ટર એસી યુનિટ્સ લગાવવામાં આવ્યા છે. સાથે જ યુએસબી ટાઇપ મોબાઇલ ચાર્જિંગ પોઇન્ટ્સની પણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે.
ઊર્જા પ્રબંધનને વધુ સ્માર્ટ બનાવવા માટે ડિવિઝનની વિવિધ ઓફિસો અને પરિસરોમાં ૧૩૦થી વધુ ઓક્યુપેન્સી સેન્સર લગાવવામાં આવ્યા છે, જે માનવીય ઉપસ્થિતિની આપોઆપ જાણ કરીને એર-કંડિશનિંગ અને લાઇટિંગ સિસ્ટમને નિયંત્રિત કરે છે. આ ઉપરાંત, ૧૩૧ સ્વયંસંચાલિત સ્ટ્રીટ લાઇટ કંટ્રોલિંગ સિસ્ટમ સ્ટેશનો અને સ્ટાફ કોલોનીઓમાં સ્થાપિત કરવામાં આવી છે, જેનાથી ઊર્જાનો બગાડ નોંધપાત્ર રીતે ઘટ્યો છે.
આ સતત અને નવીન પહેલો દ્વારા રાજકોટ ડિવિઝન ભારતીય રેલમાં ઊર્જા સંરક્ષણ અને હરિત ટેકનોલોજી અપનાવવાનું એક ઉત્કૃષ્ટ ઉદાહરણ પ્રસ્તુત કરી રહ્યું છે. ડિવિઝનનો આ પ્રયાસ વધુ પર્યાવરણ-અનુકૂળ, ટકાઉ અને ઊર્જા-કાર્યક્ષમ ભવિષ્યની દિશામાં સાર્થક પગલું છે.
