Lord Shiva Avatar: જાણો મહાશિવરાત્રીના પર્વે, શિવમહાપુરાણ અનુસાર મહાદેવના અવતાર વિશે….

Lord Shiva Avatar: આજે મહાશિવરાત્રીની સર્વેને શુભેચ્છા…હર હર મહાદેવ

ધર્મ ડેસ્ક, 08 માર્ચઃ Lord Shiva Avatar: આજે મહાશિવરાત્રીના પર્વે નિમિતે જણીએ…શિવ મહાપુરાણમાં ભગવાન શિવના ઘણા અવતારો વર્ણવેલ છે, પરંતુ આ અવતારો વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર ભગવાન શિવના 19 અવતારો હતા.

1- વીરભદ્ર અવતાર : ભગવાન શિવનો આ અવતાર ત્યારે થયો જ્યારે દક્ષ દ્વારા આયોજિત યજ્ઞમાં માતા સતીએ પોતાના શરીરનું બલિદાન આપ્યું હતું. ભગવાન શિવને જ્યારે આ વાતની ખબર પડી, ત્યારે તેણે ક્રોધથી પોતાના માથા ઉપરથી એક જતા ઉખાડી અને પર્વત ઉપર પછાડી હતી. આ જાતના પૂર્વ ભાગમાંથી મહાભયંકર પ્રગટ થયો હતો. શિવના આ અવતારે દક્ષના યજ્ઞનો નાશ કર્યો અને દક્ષનું શિરચ્છેદ કરીને તેને મૃત્યુ દંડ આપ્યો.

2- પીપ્પલાદ અવતાર: ભગવાન શિવનો પીપ્પલાદ અવતાર માનવ જીવનમાં ખૂબ મહત્વનો છે. પીપ્પલાદની કૃપાથી જ શનિની પીડાથી મુક્તિ મેળવી શકાય છે. શિવ મહાપુરાણ અનુસાર બ્રહ્માએ ખુદ શિવના આ અવતારનું નામ આપ્યું છે.

3- નંદી અવતાર: ભગવાન શંકર બધા જીવોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ભગવાન શંકરનો નંદીસ્વરા અવતાર પણ આ જ સંદેશને અનુસરે છે અને તમામ જીવને પ્રેમનો સંદેશ આપે છે. નંદી (બળદ) એ કર્મનું પ્રતીક છે, જેનો અર્થ થાય છે કે કર્મ જીવનનો મૂળ મંત્ર છે. આ અવતારની કથા નીચે મુજબ છે – શીલાદ મુનિ બ્રહ્મચારી હતા. પોતાના વંશને ખતમ થતા જોઇને તેમના પિતાએ શીલાદને સંતાન પેદા કરવા કહ્યું. શીલાદે અયોનિ અને મૃત્યુહીન બાળકની કામના સાથે ભગવાન શિવની આરાધના કરી, ત્યારે ભગવાન શંકરે ખુદ શીલાદને પુત્ર તરીકે જન્મ લેવાનું વરદાન આપ્યું હતું. થોડા સમય પછી, જમીન ખેડતા, શીલાદને જમીનમાંથી એક બાળક મળી આવ્યું હતું. શીલાદે તેનું નામ નંદી રાખ્યું. ભગવાન શંકરે નંદીને તેમનો ગણાધ્યક્ષ  બનાવ્યો. આ રીતે નંદી નંદીશ્વર બન્યા. નંદીએ મરુતની પુત્રી સુયશા સાથે લગ્ન કર્યા.

4- ભૈરવ અવતાર : શિવ મહાપુરાણમાં, ભૈરવને પરમ શંકરનું પૂર્ણ રૂપ કહેવામાં આવ્યું છે. એકવાર ભગવાન શંકરની માયાથી પ્રભાવિત થઇ ને બ્રહ્મા અને વિષ્ણુ પોતાને એક બીજા કરતા શ્રેષ્ઠ માનવા લાગ્યા. ત્યારે ત્યાં તેજપુંજ વચ્ચે એક પુરુશાકૃતિ દેખાવા લાગી. તેમને જોઈને બ્રહ્માએ કહ્યું – ચંદ્રશેખર તમે મારા પુત્ર છો. તો મારા શરણમાં આવો. ભગવાન શંકર બ્રહ્માની આવી વાત સાંભળીને ગુસ્સે થયા. તેમણે તે પુરુષ આકૃતિને કહ્યું, તમે કાળની માફક સુંદર છે. તમે સાચા કાળરાજ છો. ભયંક હોવાથી ભૈરવ છે. ભગવાન શંકર પાસેથી આ વરદાન મળ્યા બાદ કાલભૈરવે, આંગળીના નખથી બ્રહ્માનું પાંચમું માથું  કાપી નાખ્યું. બ્રહ્માના પાંચમા માથાનો શિરચ્છેદ થવાને કારણે ભૈરવ બ્રહ્મહત્યાના પાપ માટે દોષિત બન્યા. કાશીમાં ભૈરવને  બ્રહ્મચર્યના પાપથી મુક્તિ મળી હતી. કાશીવાસીઓ માટે ભૈરવની ભક્તિ ફરજિયાત હોવાનું કહેવાય છે.

5- અશ્વથમા અવતાર: મહાભારત મુજબ પાંડવોના ગુરુ દ્રોણાચાર્યનો પુત્ર અશ્વત્થામા કાલ, ક્રોધ, યમ અને ભગવાન શંકરનો અવતાર હતો. ભગવાન શંકરને પુત્રના રૂપમાં મેળવવા આચાર્ય દ્રોણે તીવ્ર તપશ્ચર્યા કરી હતી અને ભગવાન શિવએ તેમને પુત્ર તરીકે અવતાર લેવાનું વરદાન આપ્યું હતું. સમય જતાં, સાવંતિક રૂદ્રા તેના ભાગથી દ્રોણનો શક્તિશાળી પુત્ર, અશ્વત્થામા તરીકે અવતાર થયો. એવું માનવામાં આવે છે કે અશ્વત્થામા અમર છે અને તે હજી પણ પૃથ્વી પર રહે છે. શિવમહાપુરાણ (શત્રુદ્રસમહિતા-37)અનુસાર, અશ્વત્થામા હજી જીવંત છે અને ગંગાના કાંઠે વસે છે પરંતુ તે ક્યાં રહે છે તે જણાવવામાં આવ્યું નથી.

આ પણ વાંચોઃ Mahashivratri Prasad: મહાશિવરાત્રી પર ભોળાનાથને ધરાવો આ પ્રસાદ, શિવજી તમારી મનોકામના કરશે પૂર્ણ

6- શર્ભવતાર : શર્ભવતાર ભગવાન શંકરનો છઠ્ઠો અવતાર છે. શર્ભવતાર માં ભગવાન શંકર અર્ધ-હરણ (હરણ) અને બાકીના શર્ભ પક્ષી (પુરાણોમાં ઉલ્લેખિત આઠ પગવાળા પ્રાણી જે સિંહ કરતા વધુ મજબૂત હતા) નું સ્વરૂપ હતું. આ અવતારમાં ભગવાન શંકરે ભગવાન નરસિંહનો ક્રોધ શાંત કર્યો હતો.

7- ગૃહપતિ અવતાર: ગૃહપતિ ભગવાન શંકરનો સાતમો અવતાર છે. આ વાર્તા આ પ્રમાણે છે: નર્મદાના કાંઠે ધર્મપુર નામનું એક શહેર હતું. વિશ્વાનાર અને તેની પત્ની શુચિશ્મતી નામના મુનિ રહેતા હતા. મુનિએ બલરૂપધારી શિવની ઉપાસના કરી. તેમની ઉપાસનાથી પ્રસન્ન ભગવાન શંકરે શુચિશ્મતીના ગર્ભાશયમાંથી અવતાર લેવાનું વરદાન આપ્યું. પાછળથી, શુચિશ્મતી ગર્ભવતી થઈ અને ભગવાન શંકર શુચિશ્મતીના ગર્ભાશયમાંથી પુત્ર તરીકે અવતર્યા. એવું કહેવામાં આવે છે કે પિતા બ્રહ્માએ તે બાળકનું નામ ગૃહપતિ રાખ્યું હતું.

8- ઋષિ દુર્વાસા અવતાર: ભગવાન શંકરના વિવિધ અવતારોમાં ઋષિ દુર્વાસાનો અવતાર પણ મુખ્ય છે.

9- હનુમાન અવતાર: ભગવાન શિવનો હનુમાન અવતાર બધા અવતારોમાં શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ અવતારમાં ભગવાન શંકરે વાનરનું રૂપ લીધું હતું.

10- વૃષભ અવતાર: ભગવાન શંકરે ખાસ સંજોગોમાં વૃષભને અવતાર આપ્યો હતો. ભગવાન શંકરે આ અવતારમાં વિષ્ણુ પુત્રોનો વધ કર્યો હતો.

11- યતિનાથ અવતાર: ભગવાન શંકરે યતિનાથ અવતાર લઈને અતિથિનું મહત્ત્વ નિભાવ્યું હતું. તેમણે આ અવતારમાં મહેમાન તરીકે ભીલ દંપતીની કસોટી લીધી, જેના કારણે ભીલ દંપતીને પોતાનો જીવ ગુમાવવો પડ્યો. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, અર્બુદાચલ પર્વતની નજીક, ભક્તો આહુક-આહુકા ભીલ દંપતી રહેતા હતા. એકવાર ભગવાન શંકર યતિનાથના  વેશમાં તેમના ઘરે આવ્યા.

12- કૃષ્ણ દર્શન અવતાર: ભગવાન શિવએ આ અવતારમાં યજ્ઞ  વગેરે ધાર્મિક કાર્યોનું મહત્વ જણાવ્યું છે. આમ, આ અવતાર સંપૂર્ણ ધર્મનું પ્રતીક છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, રાજા નાભનો જન્મ ઇક્ષ્વાકુવંશી શ્રદ્ધાદેવની નવમી પેઢીમાં થયો હતો. 

આ પણ વાંચોઃ Mahashivratri Upay: મહાશિવરાત્રી પર રાશિ અનુસાર ચઢાવો શિવલિંગ પર આ વસ્તુઓ, ભોળાનાથ થશે પ્રસન્ન

13- અવધૂત અવતાર: ભગવાન શંકરે અવધૂતનો અવતાર લીધો અને ઇન્દ્રના અહંકારને તોડ્યો. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, ઇન્દ્ર, ગુરુ અને અન્ય દેવતાઓ સાથે ભગવાન ઇન્દ્ર શંકરને જોવા કૈલાસ પર્વત પર ગયા હતા. ઇન્દ્રની ચકાસણી કરવા માટે, શંકરજી અવધૂતનું રૂપ લઈ તેમના માર્ગને અવરોધિત કર્યા. ઇન્દ્રએ તે માણસને વારંવાર અવજ્ઞાપૂર્વક વારંવાર તેને પરિચય પૂછ્યું. તો પણ તે મૌન રહ્યો. આ વાતથી ગુસ્સે થઈને, ઈન્દ્ર અવધૂતને પ્રહાર કરવા વ્રજ છોડવા જતાં જ તેનો હાથ સ્થંભીત થઈ ગયો. આ જોઈને, બૃહસ્પતિએ શિવને ઓળખી લીધા અને અવધૂતના શ્લોકોમાં પ્રશંસા કરી, જેનાથી પ્રસન્ન થઈ ને શિવજીએ ઇન્દ્રને માફ કરી દીધા.

14- ભિક્ષુ અવતાર: ભગવાન શંકર દેવોના દેવ છે. વિશ્વમાં જન્મેલો દરેક પ્રાણી જીવનનો રક્ષક પણ છે. ભગવાન શંકરનો અવતાર આ સંદેશ છે. 

15- સુરેશ્વર અવતાર: ભગવાન શંકરનો સુરેશ્વર (ઇન્દ્ર) અવતાર ભક્ત પ્રત્યેના તેમના પ્રેમને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ અવતારમાં, ભગવાન શંકરે નાના છોકરા ઉપમન્યુની ભક્તિથી પ્રસન્ન થયા, અને તેને પોતાની અવિરત ભક્તિ અને અમર પદનું વરદાન આપ્યું.

16- કીરાત અવતાર: કીરાત અવતારમાં ભગવાન શંકરે પાંડુપુત્ર અર્જુનના શૌર્યની કસોટી કરી હતી.

17- સુનટ નર્તક અવતાર: પાર્વતીના પિતા હિમાચલ પાસે તેમની પુત્રીનો હાથ માંગવા માટે શિવજીએ સુનટનર્તક વેશ ધારણ કર્યો હતો.

18- બ્રહ્મચારી અવતાર: દક્ષના યજ્ઞમાં પોતાનો જીવ બલિદાન આપ્યા પછી જ્યારે હિમાલયમાં સતીનો જન્મ થયો, ત્યારે તેમણે શિવજીને તેમના પતિ તરીકે પ્રાપ્ત કરવા માટે ધ્યાન કર્યું. 

દેશ કી આવજના સમાચાર ફેસબુક પર મેળવવા માટે ફેસબુક પેજ લાઈક કરો